«Το άπειρο αρχίζει στον αντιχειρα»
Χ.Λ.Μπόρχες
Έξω ο χειμώνας κρατάει καλά, αλλά (και ίσως ειδικά για αυτό) ο πεινασμένος τον…δρόμο και την φυγή ονειρεύεται.
Η ιστορία της περιπλάνησης είναι τόσο παλιά και μας πάει μέσα από δύσβατα χορταριασμένα μονοπάτια αλλά και μεγάλους δρόμους πίσω στο λυκαυγές του ανθρώπου. Αυτό εδώ το αφιέρωμα δεν φιλοδοξεί να την αφηγηθεί, μα απλά να παρουσιάσει μερικά τραγούδια που υμνούν με τον έναν η τον άλλο τρόπο τον δρόμο, και τους περιπλανώμενους, αυτούς τους φυγάδες θεόθεν και αλήτες που περπάτησαν και εξακολουθούν να σέρνουν τα βήματά τους πάνω σ’ αυτόν.
Χ.Λ.Μπόρχες
Έξω ο χειμώνας κρατάει καλά, αλλά (και ίσως ειδικά για αυτό) ο πεινασμένος τον…δρόμο και την φυγή ονειρεύεται.
Η ιστορία της περιπλάνησης είναι τόσο παλιά και μας πάει μέσα από δύσβατα χορταριασμένα μονοπάτια αλλά και μεγάλους δρόμους πίσω στο λυκαυγές του ανθρώπου. Αυτό εδώ το αφιέρωμα δεν φιλοδοξεί να την αφηγηθεί, μα απλά να παρουσιάσει μερικά τραγούδια που υμνούν με τον έναν η τον άλλο τρόπο τον δρόμο, και τους περιπλανώμενους, αυτούς τους φυγάδες θεόθεν και αλήτες που περπάτησαν και εξακολουθούν να σέρνουν τα βήματά τους πάνω σ’ αυτόν.
Πριν περάσουμε όμως στα κομμάτια ας χαιρετίσουμε με ένα σήκωμα του χεριού –σαν να χαιρετάς τον άγνωστο διαβατή που πλησιάζει από την απέναντι πλευρά- μερικές (απειροελάχιστες) από αυτές τις θαυμαστές σκιές που μπορεί να συναντήσει κανείς στον δρόμο αν επιχειρήσει να κάνει το ταξίδι προς τα πίσω…στις απαρχές του χρόνου.
Στον Έλληνα γιατρό Κλαύδιο Γαληνό, που στον δεύτερο αιώνα μ.Χ. περιπλανήθηκε σε ολόκληρο σχεδόν τον τότε γνωστό κόσμο, για να γράψει το απόσταγμα αυτής της πορείας: «Η αληθινή ευσέβεια δεν είναι να κάθεσαι σπίτι σου και να μετράς τα εκατομμύρια, ή και να καις ηδονικά αρώματα, αλλά να αναγνωρίζεις και να κυρήτεις την σοφία, την παντοδυναμία των ταξιδιών, που γεμίζουν την ψυχή σου με καλοσύνη.»
Στον Κοσμά τον Αιτωλό που οραματίστηκε τα άλαλα και τα μπάλαλα μέσα στην εικοσάχρονη περιπλάνηση του σε όλη την Ελλάδα. Μαζί και όλους τους άλλους αλήτες που μας παρουσιάζει ο Λεωνίδας Χρηστάκης στην Ιστορία της αλητείας.
Τους αργόσχολους του Μεσαίωνα που περιδιάβαιναν από τόπο σε τόπο και ζητούσαν ελεημοσύνη με το πρόσχημα ότι θα πήγαιναν a Sainte-Terre, στους Άγιους Τόπους. saunterers, πλάνητες χωρίς γη, χωρίς πατρίδα και σπίτι –η μάλλον κι ας ακούγεται χίππικο, με πατρίδα τους όλη την γη- και που δεν ήταν περισσότερο αλήτες από τον πολύστροφο ποταμό που αναζητά την ενδελέχεια στην πορεία προς την θάλασσα όπως τους θέλει ο H.D. Thoreau, και που βάφτισαν και την ψηφιακή περσόνα αυτού του blog. Ένα μεγάλο χαιρετισμό και στον ακούραστο περιπατητή, τον ίδιο τον Thoreau φυσικά.
Στον μεγαλύτερο ποιητή του κόσμου, που περισσότερο και από αυτή την ποίηση, αγάπησε την περιπλάνηση και έζησε σαν ζητιάνος, μισθοφόρος, εργάτης, έμπορος όπλων, ναυτικός, χαμάλης, τσιρκολάνος και ότι άλλο, αρκεί να πάει παρακάτω, να παραμείνει στην γύρα, και να συνεχίσει να ριμάρει μ’ αλλόκοτους ίσκιους, των χαλασμένων παπουτσιών του να τραβάει τα λάστιχα σαν λύρα, με τονα του πόδι στην καρδιά. Τον Arthur Rimbaud.
Τον Captain Ahab του Melville που έψαχνε νόημα και λύτρωση στον απέραντο ωκεανό.
Στον Woody Guthrie και όλους τους hobos και τους bums που συνάντησε πάνω στον ζεστό σκονισμένο δρόμο, και ενέπνευσαν τα τραγούδια του. Μαζί και στα Σταφύλια της οργής και το Άνθρωποι και ποντίκια του John Steinbeck, και στον βασιλικό αλήτη, τον Τζακ τον ναύτη, η αλλιώς Jack London.
Και τέλος στον Jack Kerouac που με το On the Road που άνοιξε την πόρτα και έδειξε τον δρόμο σε πολλούς από μας.
Μόνο που το πρώτο βήμα της περιπλάνησης όλων αυτών δεν ξεκινούσε από την φαντασίωση να παίζουν τον Ντιν Μοριάρτι και τον Σαλ Παραντάιζ που και που σε ταξιδάκια αναψυχής, αλλά –πέρα από την ανάγκη επιβίωσης πολλές φορές, ή μαζί μ’ αυτή- ήταν κάτι κρυμμένο βαθιά μέσα τους, εκεί που κρύβεται αυτό το δαιμόνιο, η ευλαβική φρενίτιδα, η παραίτηση από την κοινώς αποδεκτή ζωή, ο αλήτικος προφητισμός και η ρακένδυτη περηφάνεια με μοναδικό διαπιστευτήριο τα άδεια χέρια, (όπως γράφει ο Παπαγιώργης), που τους έβγαλε στον δρόμο.
Όλους όσους ξέχασα, και είναι, δόξα το Mεγάλο Πνεύμα του δρόμου, πάρα μα πάρα πολλοί.
Και πάμε τώρα στους μουσικούς που έτσι όπως πάει θα γυρνάνε από τόπο σε τόπο, και θα παίζουν για ένα πιάτο φαγητό (άκου και το No Free Lunch των Green on Red)…ξανά…αμ εμείς οι άλλοι τι νομίζετε ότι θα κάνουμε?
Υ.Γ. Η αμερικανιά στην λίστα όπως είναι φυσικό πάει σύννεφο…
Green on Red - The Drifter (Gas, Food, Lodging LP, 1985)
Εισαγωγή με ένα αγαπημένο τραγούδι από έναν αγαπημένο δίσκο ενός αγαπημένου γκρουπ. Θα μπορούσε να μπει στην θέση του το Keep On Moving από το No Free Lunch, που στο ρεφρέν ο Stuart τραγουδάει: Me, I got a keep on moving, I don’t think much about what I’m losing, ή και το Bend in the Road των Danny and Dusty (γιατί το Fading Away πίσω πάει?), αλλά το The Drifter ανήκει πια στο πάνθεον των κλασικών rock τραγουδιών για αυτό το αγαπημένο θέμα.
Άσε που μόνος του ο δίσκος, από τον τίτλο του ακόμη θα μπορούσε να καλύψει αυτή την λίστα.
Ένας δίσκος που ξεκινάει γρατζουνώντας μια κιθάρα στο Δέλτα του Μισσισσίππι, περνάει μέσα από τις σκονισμένες πεδιάδες και μέρες των hobos και του Woody Guthrie, μεθάει από τα σταφύλια της οργής παρέα με τον Jack London, αναζητάει ΤΟ ΠΡΑΓMA αλητεύοντας με τους beatniks, καταπίνει βαρβιτουρικά και αλκοόλ στα μοτέλ που ξενυχτούσε ο Hank Williams, χώνεται στο υπόγειο του Dylan και τα ηλεκτρικά καλώδια του Neil Young, φτάνει στην αλητεία των punks και χάνεται μακριά στον ορίζοντα.
Hank Williams - Ramblin’ Man (B side single 1951)
Μπορεί να κάθεται και να την περνάει φίνα, αλλά σαν ακούσει το κάλεσμα του δρόμου, θα πρέπει να φύγει γιατί πρέπει να δει τι κρύβεται στην πίσω πλευρά εκείνου του λόφου…και γιατί ο θεός όταν τον έπλασε, έπλασε έναν περιπλανώμενο.
Αυτό το είχα βάλει και στην λίστα με τα τραινοτράγουδα, αλλά δεν μπορεί να λείπει και από αυτήν…μπορεί?
Nick Cave and the Bad Seeds - Wanted Man (The Firstborn is Dead LP, 1985)
Σε όποια πόλη κι αν είσαι, σε όποιον τόπο κι αν ζεις αυτός που βλέπεις απέναντι στον δρόμο απόψε μπορεί να είναι ο αιώνιος φυγάς. Ίσως να είσαι και συ ο ίδιος. Τραγούδι των Dylan/Cash, αλλά εγώ πρώτο άκουσα αυτό, την εποχή που οι κακοί σπόροι γαμούσαν και έδερναν. Σε κάποια φάση απλά έκοψαν το ξύλο.
Και πάμε τώρα στους μουσικούς που έτσι όπως πάει θα γυρνάνε από τόπο σε τόπο, και θα παίζουν για ένα πιάτο φαγητό (άκου και το No Free Lunch των Green on Red)…ξανά…αμ εμείς οι άλλοι τι νομίζετε ότι θα κάνουμε?
Υ.Γ. Η αμερικανιά στην λίστα όπως είναι φυσικό πάει σύννεφο…
Green on Red - The Drifter (Gas, Food, Lodging LP, 1985)
Εισαγωγή με ένα αγαπημένο τραγούδι από έναν αγαπημένο δίσκο ενός αγαπημένου γκρουπ. Θα μπορούσε να μπει στην θέση του το Keep On Moving από το No Free Lunch, που στο ρεφρέν ο Stuart τραγουδάει: Me, I got a keep on moving, I don’t think much about what I’m losing, ή και το Bend in the Road των Danny and Dusty (γιατί το Fading Away πίσω πάει?), αλλά το The Drifter ανήκει πια στο πάνθεον των κλασικών rock τραγουδιών για αυτό το αγαπημένο θέμα.
Άσε που μόνος του ο δίσκος, από τον τίτλο του ακόμη θα μπορούσε να καλύψει αυτή την λίστα.
Ένας δίσκος που ξεκινάει γρατζουνώντας μια κιθάρα στο Δέλτα του Μισσισσίππι, περνάει μέσα από τις σκονισμένες πεδιάδες και μέρες των hobos και του Woody Guthrie, μεθάει από τα σταφύλια της οργής παρέα με τον Jack London, αναζητάει ΤΟ ΠΡΑΓMA αλητεύοντας με τους beatniks, καταπίνει βαρβιτουρικά και αλκοόλ στα μοτέλ που ξενυχτούσε ο Hank Williams, χώνεται στο υπόγειο του Dylan και τα ηλεκτρικά καλώδια του Neil Young, φτάνει στην αλητεία των punks και χάνεται μακριά στον ορίζοντα.
Hank Williams - Ramblin’ Man (B side single 1951)
Μπορεί να κάθεται και να την περνάει φίνα, αλλά σαν ακούσει το κάλεσμα του δρόμου, θα πρέπει να φύγει γιατί πρέπει να δει τι κρύβεται στην πίσω πλευρά εκείνου του λόφου…και γιατί ο θεός όταν τον έπλασε, έπλασε έναν περιπλανώμενο.
Αυτό το είχα βάλει και στην λίστα με τα τραινοτράγουδα, αλλά δεν μπορεί να λείπει και από αυτήν…μπορεί?
Nick Cave and the Bad Seeds - Wanted Man (The Firstborn is Dead LP, 1985)
Σε όποια πόλη κι αν είσαι, σε όποιον τόπο κι αν ζεις αυτός που βλέπεις απέναντι στον δρόμο απόψε μπορεί να είναι ο αιώνιος φυγάς. Ίσως να είσαι και συ ο ίδιος. Τραγούδι των Dylan/Cash, αλλά εγώ πρώτο άκουσα αυτό, την εποχή που οι κακοί σπόροι γαμούσαν και έδερναν. Σε κάποια φάση απλά έκοψαν το ξύλο.
Bob Dylan - I am a Lonesome Hobo (John Wesley Harding LP, 1967)
Stay free from petty jealousies
Live by no man's code
And hold your judgement for yourself
Lest you wind up on his road.
Ένα σοφό και λιτό μήνυμα γραμμένο σε υγρό και βρώμικο χαρτί, από όλους τους αλήτες σε όλους τους κανονικούς ανθρώπους. Για την αντιγραφή ειλικρινά δικός μας Bob Dylan.
Giant Sand - Thin Line Man (Ballad of a Thin Line Man LP, 1986)
Μια λεπτή γραμμή με τον άνεμο να την χτυπά στην πλάτη, που χάνεται στον ορίζοντα…Τόσο σκονισμένο απ’ την αμμοθύελλα της ερήμου που νιώθεις τους κόκκους της άμμου στα δόντια σου να τρίζουν. Από τα καλύτερα των Giant Sand, και όπως και το The Drifter των «αδερφών» τους Green On Red, κλασικό πλέον κι αυτό.
Gun Club - Stranger in Our Town (The Las Vegas Story LP, 1984)
Εγώ που ήμουνα θεός
θα φύγω τώρα σαν τρελός,
θα φύγω σαν κυνηγημένος.
Εγώ που ήμουνα θεός
θα φύγω τώρα σαν τρελός,
απόκληρος και πικραμένος.
Εγώ ο ξένος, εγώ ο ξένος.
Τα χει πει και ο Τάκης ο Μουσαφίρης μέσω Της Φωνής σε πιο καψούρικη είναι αλήθεια βέρσιον, αλλά και η άλλη Φωνή, αυτή του Ramblin’ Jeffrey Lee μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της λέσχης δεν πάνε πίσω. Ξένος σημαίνει παντού και πάντα κίνδυνος, και ο περιπλανώμενος είναι παντού και πάντα ξένος.
Lee Clayton - I Ride Alone (Naked Child LP 1979)
Το πρωτοάκουσα στο δημοτικό, από την ανοιχτή πίσω πόρτα του μπαρ που έβλεπε στο πατρικό. Αγγλικά δεν καταλάβαινα σχεδόν τίποτε αλλά μου ‘ρθε να πάρω τους δρόμους και όπου φύγει, φύγει. Μαζί με το 10000 Years Sexual Moon από τον ίδιο δίσκο το αγαπάω ακόμη. Από τα ωραιότερα και πιο παραστατικά τραγούδια για τον φυγά. Πες τις γυναίκες ότι φεύγουμε, στα άλογα γρήγορα!
Highwaymen - Highway Man (Highwaymen LP, 1985)
Με τα πόδια, πάνω σε δύο η τέσσερεις τροχούς, με αεροπλάνα και βαπόρια, ακόμη και με αστρόπλοια:
I'll always be around…and around and around and
around and around…
Η Άγρια Συμμορία καμουφλαρισμένη σε συγκρότημα…Johnny Cash, Kriss Kristofferson, Willie Nelson, Waylon Jennings.
Townes Van Zandt - Snowin' On Raton (At my Window LP, 1987)
Ο γνωστός Townes Van Zandt, που τα τραγούδια του είναι στα απολύτως απαραίτητα…δηλαδή στα τελευταία που θα πετάξεις η στα πρώτα που θα σώσεις.
Το κομμάτι μέσα από το μοναδικό στούντιο άλμπουμ του στην δεκαετία του ’80.
Mother thinks the road is long and lonely
Little brother thinks the road is straight and fine
Little darling thinks the road is soft and lovely
I’m thankful that old road is a friend of mine
Woody Guthrie - Ramblin' Blues (The Columbia River Collection, 1941)
Το πρωτοάκουσα στο δημοτικό, από την ανοιχτή πίσω πόρτα του μπαρ που έβλεπε στο πατρικό. Αγγλικά δεν καταλάβαινα σχεδόν τίποτε αλλά μου ‘ρθε να πάρω τους δρόμους και όπου φύγει, φύγει. Μαζί με το 10000 Years Sexual Moon από τον ίδιο δίσκο το αγαπάω ακόμη. Από τα ωραιότερα και πιο παραστατικά τραγούδια για τον φυγά. Πες τις γυναίκες ότι φεύγουμε, στα άλογα γρήγορα!
Highwaymen - Highway Man (Highwaymen LP, 1985)
Με τα πόδια, πάνω σε δύο η τέσσερεις τροχούς, με αεροπλάνα και βαπόρια, ακόμη και με αστρόπλοια:
I'll always be around…and around and around and
around and around…
Η Άγρια Συμμορία καμουφλαρισμένη σε συγκρότημα…Johnny Cash, Kriss Kristofferson, Willie Nelson, Waylon Jennings.
Townes Van Zandt - Snowin' On Raton (At my Window LP, 1987)
Ο γνωστός Townes Van Zandt, που τα τραγούδια του είναι στα απολύτως απαραίτητα…δηλαδή στα τελευταία που θα πετάξεις η στα πρώτα που θα σώσεις.
Το κομμάτι μέσα από το μοναδικό στούντιο άλμπουμ του στην δεκαετία του ’80.
Mother thinks the road is long and lonely
Little brother thinks the road is straight and fine
Little darling thinks the road is soft and lovely
I’m thankful that old road is a friend of mine
Woody Guthrie - Ramblin' Blues (The Columbia River Collection, 1941)
Ο ανέστιος, ο παράξενος υμνητής και προφήτης του δρόμου. O Woody Guthrie. Βιβλική μορφή.
I'm a ramblin' man and I ramble all the time
But every good man has got to ramble when it comes his time
16 Horsepower - Wayfaring Stranger (Secret South CD, 2000)
Μιας που μιλήσαμε για Βίβλο, να και ένα τραγούδι που λες και είναι μελοποιημένο εδάφιο από κει. Υπήρχε περίπτωση να μη το τραγουδήσει ο Eugene? Κάτι λέγαμε για αλήτικο προφητισμό στην αρχή…
I'm only going over Jordan
I'm only going over home
Dead Moon – Unknown Passage (Defiance LP, 1990)
Μια τσάντα και το παλιό αμάξι…φεύγοντας μακριά…οδηγώντας στα τυφλά…αναζητώντας το άγνωστο πέρασμα. They got the blues…
Eddie Vedder – Society (Into the Wild OST, CD, 2007)
Και αυτό το έχω ξαναβάλει σε λίστα με τα τραγούδια των 00’s αλλά αυτός ο ύμνος του αναχωρητή θα μπορούσε να τραγουδηθεί από όλους τους περιπλανώμενους, ψεύτες (ή και αληθινούς) προσκυνητές ανά τους αιώνες.
Society, you're a crazy breed
Hope you're not lonely without me…
hidden track : The Squires - Going All The Way
Τον λόγο για την αποφώνηση έχει ο Rudyard Kipling από την εισαγωγή του Ο Δρόμος του Jack London:
Σε γενικές γραμμές, τους δοκίμασα όλους
Τους ευτυχισμένους δρόμους που σε γυρίζουν στον κόσμο ολάκερο
Σε γενικές γραμμές, τους βρήκα καλούς
Για αυτούς που δεν μπορούν να κοιμηθούν στο ίδιο κρεβάτι για πολύ
Μα πρέπει να φύγουν όπως εγώ
Και να εξακολουθήσουν να παρατηρούν τα πράματα ώσπου να πεθάνουν
Ράντιαρντ Κίπλινγκ, Σεστίνα του βασιλικού αλήτη, 1896
I'm a ramblin' man and I ramble all the time
But every good man has got to ramble when it comes his time
16 Horsepower - Wayfaring Stranger (Secret South CD, 2000)
Μιας που μιλήσαμε για Βίβλο, να και ένα τραγούδι που λες και είναι μελοποιημένο εδάφιο από κει. Υπήρχε περίπτωση να μη το τραγουδήσει ο Eugene? Κάτι λέγαμε για αλήτικο προφητισμό στην αρχή…
I'm only going over Jordan
I'm only going over home
Dead Moon – Unknown Passage (Defiance LP, 1990)
Μια τσάντα και το παλιό αμάξι…φεύγοντας μακριά…οδηγώντας στα τυφλά…αναζητώντας το άγνωστο πέρασμα. They got the blues…
Eddie Vedder – Society (Into the Wild OST, CD, 2007)
Και αυτό το έχω ξαναβάλει σε λίστα με τα τραγούδια των 00’s αλλά αυτός ο ύμνος του αναχωρητή θα μπορούσε να τραγουδηθεί από όλους τους περιπλανώμενους, ψεύτες (ή και αληθινούς) προσκυνητές ανά τους αιώνες.
Society, you're a crazy breed
Hope you're not lonely without me…
hidden track : The Squires - Going All The Way
Τον λόγο για την αποφώνηση έχει ο Rudyard Kipling από την εισαγωγή του Ο Δρόμος του Jack London:
Σε γενικές γραμμές, τους δοκίμασα όλους
Τους ευτυχισμένους δρόμους που σε γυρίζουν στον κόσμο ολάκερο
Σε γενικές γραμμές, τους βρήκα καλούς
Για αυτούς που δεν μπορούν να κοιμηθούν στο ίδιο κρεβάτι για πολύ
Μα πρέπει να φύγουν όπως εγώ
Και να εξακολουθήσουν να παρατηρούν τα πράματα ώσπου να πεθάνουν
Ράντιαρντ Κίπλινγκ, Σεστίνα του βασιλικού αλήτη, 1896
