Κυριακή 3 Απριλίου 2011

Ποιήματα που έγιναν τραγούδια Vol.2 (από τους Arturo Bandini & saunterer)


Υπάρχει η ποίηση στη χορδή κ' η μουσική στο χαρτί, τα σκουπίδια στο δρόμο που δείχνουν με δάχτυλο τον κόλο μας κ' υπάρχουν και "αλήτες" στα πεζοδρόμια που ξεπαγιάζουν χωρίς την τρέλα. Οι γυναίκες στα μπαρ που φτιάχνουνε σχέδια για να ξεκάνουν κάποιον, οι στρατιώτες στον ουρανό που ήδη έχουν "κατεβάσει" στον άλλο κόσμο κάποιον. Οι μαγικές ώρες όταν οι τοίχοι είναι εκεί και δεν τους κουνάει τίποτα, η νύχτα που τραβάει κουπί για την μέρα, ξεδοντιάζοντας το μπλε και βάζοντας το μαύρο. Υπάρχουν οι πουλημένοι ποιητές, οι πουλημένοι μουσικοί, η δόξα που περνάει στο δέρμα σαν τη πρέζα, τα δωμάτια που κάποιοι υπολογίζουν μόνο πως θα την βγάλουν καθαρή μ' ένα άσπρο άλογο στο μπουκάλι και μια φωνή απ' τα ηχεία που δεν ξεχαρβαλώθηκαν ακόμα γιατί η τύχη καμιά φορά είναι μαζί τους όταν κανένας δεν είναι μαζί τους κ' υπάρχουν αυτά που έρχονται απ' τον πνιγμό απ' οποιονδήποτε πνιγμό για να ρολάρουν το ρυθμό. Η ποίηση κ' η μουσική, η μουσική μέσα απ' την ποίηση κ' η ποίηση που χορταίνει τη μουσική. Μπορείς να παίξεις με τις λέξεις και τους ήχους για χιλιάδες ώρες και να τρελαθείς. Οι δυο αυτές όμως τέχνες υπήρχαν πάντα για να τραβάει η μία την καρέκλα ώστε να καθίσει η άλλη.
Ποιήματα που έγιναν τραγούδια μέρος δεύτερο! Το πρώτο υπάρχει κάπου εδώ. Ένα φανταστικο βινύλιο, μια συλλογή που μάλλον δεν θα τελειώσει ποτέ. Ατόφια ποιήματα με την μουσική να υπάρχει ώστε να γίνουν τραγούδια. Ο saunterer κι ο Bandini, στις βιβλιοθήκες, στις δισκοθήκες, μακριά απ' τον κόσμο κι ακόμα πιο κοντά σε έναν άλλον. Η πρώτη πλευρά στον δεύτερο και η δευτερη στον πρώτο.
Ακούμπα τη βελόνα και σημείωνε!

A.side
selections by Arturo Bandini

Nina Simone...Backlash Blues
Poem by Langston Hughes
LP. "Nina Simone...Nina Simone sings the Blues" (1967, RCA Victor, LSP-3789)



"Ορκίζομαι στο Θεό / ακόμα δεν μπορώ να δω / γιατί η Δημοκρατία εννοεί / τα πάντα εκτός από μένα".
Ποιητής των φτωχογειτονιών του Harlem, θαμμένος στις τζαζόμπαρες με ποτά να τίκονται και μουσικές να παίρνουν το κεφάλι του, ο μέγας Langston Hughes ήθελε να γράφει όπως παιζόταν η τζαζ, ήθελε να ζει όπως ζούσε η τζαζ και πάνω απ'όλα ήθελε ν' αποτυπώσει με λόγια τη γενιά του και όλα τα σκατά που συνέβαιναν στην Αμερική στην εποχή των beat, στο σαξόφωνο του Charlie Parker και στους hobos που βολόδερναν εδώ κι εκεί σαν άγγελοι για μια νέα ελπίδα. Τα κατάφερε με τον πιο άμεσο τρόπο αφού αυτό που έζησε κάθισε και το 'γραψε. Λίγο πριν τον θάνατό του, (1967) κι αφού ο ψυχρός πόλεμος του Βιετνάμ κρατούσε καλά, φρόντισε το συγκεκριμένο ποίημα, το πάσαρε στην φιλενάδα του Nina Simone κι εκείνη σε ένα δίσκο που τραγουδούσε μόνο τα blues, τραγούδησε τα λόγια του φίλου της με τον δικό της μοναδικό τρόπο. Το ποίημα αναφέρεται στον ρατσισμό, γεγονός που ο Hughes το βίωσε στο πετσί του απ' τα παιδικά του χρόνια και σε όλους αυτούς που ποτέ δεν φαντάζονταν πως στα μελλούμενα ο σπόρος τους θα φύτρωνε τον πρώτο Africanamerican president, στο λευκό τους στασίδι. Η τελευταία στροφή τα έδειχνε όλα: Mister Backlash, Mister Backlash, What do you think I got to lose? I'm gonna leave you, Mister Backlash, Singing your mean old backlash blues. / You're the one / Will have the blues. / not me / Wait and see!. Αναζητήστε επίσης και το album που έκανε με τον Leonard Feather και τον Charles Mingus, το 1958, με τον ίδιο να απαγγέλει την ποίησή του κι ένα σωρό μουσικούς να "παίζουν" από πάνω του. Το άλμπουμ λεγόταν The Weary Blues, πρωτοκυκλοφόρησε στην MGM και το '66 έγινε άλλη μια επανέκδοση στην Verve.

Donovan...The Song of the Wandering Aengus
Poem by William Butler Yeats
LP. "H.M.S. Donovan", (1971, Dawn Records, DNLD4001)



Για σχεδόν είκοσι χρόνια ο ιρλανδός, William Butler Yeats, ήταν ερωτευμένος με την φεμηνίστρια κι επαναστάτρια αγγλίδα, Maud Gonne. Μερικές προτάσεις γάμους από τον πρώτο και ισάριθμες αρνήσεις από την δεύτερη. Οι γυναίκες πάντοτε ήταν σκληρές αλλά ευτυχώς υπήρχαν πάντα τα ποιήματα να της ξορκίσουν. Την χρονιά του 1899 και σε ηλικία 34 χρονών, ο Yeats κυκλοφορεί την ποιητική συλλογή, "The Wind Among the Reeds". Εμπνευσμένος ως ήταν σύνηθες για 'κείνον, από έναν "άλλο" κόσμο, γεμάτο από τους Ιρλανδέζικους μύθους και ιστορίες με αλλόκοτες παραδόσεις, αλλά κι έντονο το φάντασμα του έρωτα από την δεσποινίς Gonne, ο Yeats καλεί όλα τα στοιχειά της φύσης στα χαρτιά και σ' ένα από αυτά του τα ποιήματα γράφει: "Though I am old with wandering / Through hollow lands and hilly lands, / I will find out where she has gone, / And kiss her lips and take her hands; / And walk among long dappled grass, / And pluck till time and times are done / The silver apples of the moon, / The golden apples of the sun". Η Gonne θα παντρευτεί έναν άλλο Ιρλανδό επαναστάτη, (John MacBride), ο γάμος του θα πάει κατά διαόλου και η ιστορία θα τους θυμάται μονάχα για την σχέση των δύο με τον μεγάλο Ιρλανδό ποιητή. Σχεδόν είκοσι χρόνια πριν συμπληρωθεί ένας αιώνας από εκείνη την ποιητική συλλογή, ο Donovan, θα μελλοποιήσει το The Song of the Wandering Aengus στον ένατο κατά σειρά δίσκο του, όπου στις τέσσερις πλευρές του διπλού βινυλίου κυλούσαν κι άλλα λόγια συγγραφέων και ποιητών, μεταξύ αυτών και ο πιο γνωστός Lewis Carroll με την Αλίκη του στη Χώρα των Θαυμάτων!

Shane MacGowan & Cafe Orchestra...An Irish Airman foressees his Death
Poem by William Butler Yeats
CD. "Now & In Time to Be (A Musical Celebration Of The Works Of W.B. Yeats)", (1997, Grape rec.)



Και πάλι ο Ιρλανδός, αυτή τη φορά σ' ένα tribute album, μια μουσική γιορτή για τα έργα του, από Ιρλανδούς μουσικούς. Η επιλογή είναι εύκολη και καθαρά προσωπική. Ο Shane MacGowan κι αφού πρώτα του ετοιμάζει μια επικήδεια γιορτινή εισαγωγή με βιολιά και ακορντεόν η Cafe Orchestra, απαγγέλει τους στίχους σαν να ετοιμάζεται ένα πυρομαχικό αεροπλάνο να προσκρούσει στο έδαφος με τον πιλότο του, έτοιμο να συναντήσει τον Κύριο. Αυτή είναι άλλωστε η ιστορία πίσω απ' το ποίημα. Ο Ιρλανδός πιλότος που μάχεται για τη χώρα του ώστε να αποκτήσει την ανεξαρτησία της από το Μεγάλο Νησί. Οι πρώτοι στίχοι τα λεν' με τον καλύτερο τρόπο το τι μπορεί να σκέφτεται ένας στρατιώτης καθώς οδεύει για τον θάνατο μονάχα για λίγα στρέματα γης. "I know that I shall meet my fate / Somewhere among the clouds above; / Those that I fight I do not hate, / Those that I guard I do not love". Το ποίημα συμπεριλαμβανόταν σε μια συλλογή του Yeats που κυκλοφόρησε το 1919 με τίτλο "The Wild Swans at Coole", και η ειρωνία είναι πως το ποίημα δημοσιεύτηκε μετά τον πόλεμο της Ιρλανδίας εναντίον της Αγγλίας για την ανεξαρτησία της.

Maggie Estep & The Spitters...Skid Row Wine
Poem by Jack Kerouac
CD. "Kerouac - Kicks Joy Darkness", (1997, Rycodisc, RCD10329)



"To know that nothing matters after all / To know there's no real difference / between the rich and the poor / To know that eternity is neither drunk / nor sober, to know it young / and be a poet".
Ο "άγιος" Jack σ' ένα απ' τα πιο αγαπημένα μου ποιήματα, από τη συλλογή "Pomes All Sizes". Η νουαροσυγγραφέας αλήτρα Maggie Estep, που πριν γίνει συγγραφέας και πριν σκάσει στις δόξες του MTV με μουσικές φιλοδοξίες ως άγριο γύναιο, έπλενε πιάτα, δούλευε σαν go-go dancer κι άλλα προς το ζην χαμάλικα επαγγέλματα, εδώ μαζί με τους φασαριόζους Spitters, - που ένας μύθος λέει πως ο μακαρίτης τραγουδιστής τους όταν έπαιζε σε μαγαζιά και τα 'σπαγε, γυρνούσε το επόμενο πρωί για να τα επισκευάσει - Σε τούτο το album τιμή και δόξα στον Jack Kerouac όπου παρελαύνουν τρομαχτικά ονόματα σαν τον Michael Stipe, Allen Ginsberg, Joe Strummer, Jeff Buckley, Patti Smith και μην συνεχίσω γιατι δεν τελειώνει η λίστα, μελλοποιούν το Skid Row Wine ωσάν grungόμπαντα των ένδοξων nineties. Η Maggie έχει την απαγγελία και όχι μόνο και οι Spitters το πιάνουν μουσικά από εκεί που του χρειάζεται.

C.R. Avery...New Stanzas for Amazing Grace
Poem by Allen Ginsberg
CD. "Magic Hour Sailor Songs", (2008, Cornflakes Zoo, CORN07)

 

Για τον C.R. Avery και για το συγκεκριμένο album τα είχαμε πει κάπου εδώ. Όσοι δεν έχετε ακούσει το "Magic Hour Sailor Songs", αυτού του σπουδαίου ποιητή, μουσικού και γενικότερα καλλιτέχνη της λασπωμένης μεριάς των πραγμάτων, μάλλον δεν διαβάζετε ποιήματα, δεν πίνετε ούτε μια γουλιά αλκοόλ, δεν γουστάρετε τον Tom Waits, τον Johnny Cash, τον Charlie Parker, την ομορφιά που βγάζουν οι πουτάνες, το αίμα στα ούλα, τα πεζοδρόμια όπου μετράς ατυχία, την βρώμα, την ασυδοσία, την αποξένωση, τον Allen Ginsberg που μελλοποιεί εδώ σε ένα από τα τελευταία ποιήματα που έγραψε ο τύπος του Ουρλιαχτού, απ' τη συλλογη: "Death & Fame: Last Poems 1993-1997". Κάπου λίγο πριν το τέλος ο Ginsberg σαν γερασμένος μπάσταρδος και πούστης που τα 'κανε όλα και τα είδε όλα, γράφει: "So rich or poor no gold to talk / A smile on your face / The homeless ones where you may walk / Receive amazing grace". Τρία χρόνια μετά από αυτό το ποίημα ο Ginsberg αφήνει τα γήινα εδάφια αυτής της ζωής και τραβάει να ζεστάνει τον κώλο του σε μια άλλη. Ο C.R Avery μένει εδώ κι έχει βγάλει καινούργια ποιητική συλλογή με τον πολλά υποσχόμενα τίτλο: "38 Bar Blues". Αναζητούνται νεανίες, μπεκρήδες και ρεμάλια που δεν τους δείχνει ο χρόνος, να μεταφράσουν το ποιητικό έργο του Avery και στη χώρα μας. Μέχρι τότε,... άστο να πάει!

Kristin Asbjornsen...I wish to Weep
Poem by Charles Bukowski
CD. "Factotum, OST", (2006 Milan Music, 399 001-2)



all theories
like clichés
shot to hell,
all these small faces
looking up
beautiful and believing;
I wish to weep
but sorrow is
stupid.
I wish to believe
but belief is a
graveyard.
we have narrowed it down to
the butcherknife and the
mockingbird.
wish us
luck.

Ο Matt Dillon στο ρόλο του μέγα Bukowski, η Kristin Asbjornsen στην μουσική της ταινίας κι εδώ σε ένα ποίημα που είναι τόσο επίκαιρο όσο ποτέ. Ο αρχικός του τίτλος ήταν "No title", η ταινία κόψιμο, ράψιμο από τον "Άνθρωπο για όλες τις δουλειές" και το soundtrack της ένα από τα καλύτερα των τελευταίων χρόνων. Η μελλοποίηση του No Title προυπήρχε στο Lost Love Chords, album που είχε κυκλοφορήσει το προηγούμενο συγκρότημα της Asbjornsen με το όνομα Dadafon.

Γύρνα πλευρά....δισκοθέτης ο saunterer!


B. side
selections by saunterer

Η ιδέα για το «Ποιήματα που έγιναν τραγούδια» Volume II έπεσε από τον Bandini εδώ και πολύ καιρό…Εγώ σε κάποια φάση το ξέχασα, αυτός μου το ξαναθύμισε, ξεκίνησα να γράφω, μετά το ξέχασε αυτός, και ύστερα από 5-6 μήνες εναλλάξ η και αμοιβαίας Transient Global Amnesia έφτασε το πλήρωμα του χρόνου για το δεύτερο μέρος αυτής της μεγαλειώδους βινυλιακής σειράς. Εκείνος ανέλαβε μαζί με την Α πλευρά τον πρόλογο και ούτε ξέρω τι θα επιλέξει και τι θα γράψει, (τον φαντάζομαι όμως αναμαλλιασμένο μεθυσμένο και ξενύχτη να βουτάει σε δίσκους και βιβλία και μένω ήσυχος για την ποιότητα της πρώτης) και εγώ την Β και τον επίλογο. Ύστερα από τόσο καιρό έχω ξεχάσει κι εγώ τι ήθελα να γράψω σ’ αυτό το κομμάτι αν ήθελα ποτέ να γράψω τίποτα. Σκέφτηκα σε κάποια φάση να χώσω τίποτα έτσι ποιητικό και καταραμένο και να πετάξω την μπάλα στην κερκίδα αλλά κι αυτό δεν μου βγαίνει. Οπότε σας παραπέμπω στην τελευταία παράγραφο του προτελευταίου τραγουδιού αυτής της πλευράς που μιλάει για θαύματα και σας αφήνω με τα τραγουδοποιήματα που εκτός από την ιδιότητα τους αυτή είναι έτσι κι αλλιώς και γαμώ τα κομμάτια, πράγμα που δεν σου εγγυάται αυτόματα κάθε μελοποίηση ποίησης.

Movie Star Junkies – A Poison Tree (ST 2010)
(Ποίημα του William Blake



Μετά τον Melville και το Moby Dick ο William Blake με τα Τραγούδια της Πείρας. (Εκδόσεις Ερατώ οι ωραίες με τα σκληρά εξώφυλλα, νομίζω υπάρχει ακόμη προσφορά να πάτε να το πάρετε αν δεν το έχετε). Οι Movie Star Junkies αποδεικνύονται διαβαστεροί κι ας μοιάζουν για χουλιγκάνια στην πρώτη ματιά.  Πέρα απ’ αυτό όμως κάνουν και μια από τις ωραιότερες μελοποιήσεις ποιήματος που έχω ακούσει, πράγμα καθόλου παράξενο για ένα από τα καλύτερα rock and roll συγκροτήματα αυτή την στιγμή στον κόσμο, θα το φωνάζω όσο ζω! Ο «Αρχαίος Βάρδος» συνεχίζει το τραγούδι του αναζητώντας την εξόριστη βυθισμένη στο σκοτάδι ψυχή του κόσμου, και ας γράφει το ημερολόγιο 2011 πια.

Twilight Singers – Strange Fruit (She Loves You 2004)
(Ποίημα του Abel Meeropol)



Κάποιες φορές στον Νότο (και αλλού) τα δένδρα καρπίζουν παράξενα φρούτα, μυρίζουν σάπιο αίμα από μακριά, στα κλαδιά τους κρέμονται την νύχτα, ίδια φαντάσματα δεμένα με σκοινιά, γαυγίζουν από κάτω των νοικοκυραίων τα σκυλιά.
Ένα ποίημα που έγραψε Εβραίος, το έκανε τραγούδι ο ίδιος, πριν το πάρει και με την φωνή της το αφήσει να πλανάται στην αιωνιότητα μια μαύρη. Το ιδανικό θα ήταν την διασκευή που επιλέγουμε να την τραγουδούσε ένας πούστης και κομουνιστής, αλλά είναι απλά ο Greg Dulli δίχως περεταίρω συστάσεις. Και κάτι άσχετο με το αφιέρωμα αλλά σχετικό με το παρακάτω: Ενώ υπάρχει σ’ αυτόν τον κόσμο η Rykarda Parasol αυτός πάει και μου κάνει ντουέτο με την Annie Di Franco? Πλάκα μας κάνεις ρε Dulli?

Rykarda Parasol – Lonesome Place (Our Hearts First Meet 2006)
(Βασισμένο στην ποίηση του Langston Hughes)



Μεσάνυχτα στο Τέξας, ο κόκκινος ποταμός κυλάει ατάραχος κάτω από τα δέντρα της όχθης και το μόνο που σπάει την σιγαλιά εκτός από τα σποραδικά αλυχτίσματα των σκυλιών (βλέπε προηγούμενο κομμάτι) είναι το θρόισμα των φύλλων και μια μακρινή δυσοίωνη μελωδία που ακούγεται από το ραδιόφωνο του Red River Bar. Μέσα ο μπάρμαν σκουπίζει ποτήρια και ρίχνει κλεφτές πλάγιες ματιές στον μοναδικό του πελάτη, αυτή την ξανθιά γκόμενα που έχει ακουμπήσει το κεφάλι της πάνω στο μπαρ. Ο Νότος (και ο Βορράς, και η Δύση, και η Ανατολή) κοιμάται βαθιά ασφαλής (νομίζει), ήσυχος και ευτυχισμένος με την σοδειά των δένδρων του, η ψυχή του Langston Hughes μαζί με χιλιάδες σαπισμένα φρούτα ρέει στο ποτάμι, και μια μοναχική γυναίκα επιβιώνει ακόμη ένα βράδυ σε ένα μοναχικό τόπο ενός μοναχικού κόσμου.


Trailer Bride – Hope is a thing with feathers (ST 2003)
(Ποίημα της Emily Dickinson)



To Jesco και το All Thine από το High Seas είναι τα αγαπημένα μου από τους Trailer Bride, αλλά και το γλυκόπικρο Hope is a thing with Feathers από τον ομώνυμο και τελευταίο δίσκο, με τους στίχους της Emily Dickinson (όσο κόλλημα έχουν οι άνδρες να μελοποιούν Poe και Blake, άλλο τόσο μοιάζει να έχουν και οι γυναίκες με την Emily), την φωνή της Melissa Swingle και το θέρεμιν να ίπταται δεν πάει πίσω. Ωραίες στιγμές  από ένα συμπαθέστατο γκρουπ και μια φωνή που ενώ θα μπορούσε να είναι αγαπημένη, επέλεξε να χαραμίζεται στους Moaners.

Byrds – Turn! Turn! Turn! (To everything there is a Season) (ST 1965)
(Εκκλησιαστής 3:1-8)



To every thing there is a season, and a time to every purpose under the heaven:
A time to be born, and a time to die; a time to plant, a time to reap that which is planted;
A time to kill, and a time to heal; a time to break down, and a time to build up;
A time to weep, and a time to laugh; a time to mourn, and a time to dance;
A time to cast away stones, and a time to gather stones together; a time to embrace, and a time to refrain from embracing;
A time to get, and a time to lose; a time to keep, and a time to cast away;
A time to rend, and a time to sew; a time to keep silence, and a time to speak
A time to love, and a time to hate; a time of war, and a time of peace.

Την αρχή την έκανε ο Pete Seeger στα 1959 σκαρώνοντας μια ωραία και απλή μελωδία για το παραπάνω κομμάτι του τρίτου κεφαλαίου του Εκκλησιαστή (ένα από τα ωραιότερα βιβλία όλων των εποχών, αξεπέραστη σοφία τόσους αιώνες μετά και για πάντα), και προσθέτοντας την φράση  Turn! Turn! Turn που επαναλαμβάνεται σε όλη την διάρκεια του τραγουδιού, μαζί με το I Swear it’s not too late στο τέλος να επιστεγάζει ελπιδοφόρα το A time for Peace. Το ηχογράφησε τρία χρόνια αργότερα, αλλά έπρεπε να περάσουν ακόμη τρία για να φτάσουμε στα 1965, όπου οι Byrds ανοίγουν το δεύτερό τους άλμπουμ με αυτό, καρφώνονται στο νούμερα ένα με το ομώνυμο single, και ανάμεσα σε αέρινα φωνητικά και δωδεκάχορδες Rickenbacker οριοθετούν αμετάκλητα εκείνο το νέο τότε είδος που ονομάστηκε Folk Rock, ενώ ταυτόχρονα σηκώνουν την αυλαία μιας ολόκληρης εποχής.
Επειδή όμως ούτε τα sixties έζησα, ούτε αισιόδοξος είμαι, θα αφαιρέσω τον πρόσθετο στίχο του Seeger, και θα επιλέξω να κλείσω με την πιο διάσημη (και σοφή) φράση του βιβλίου: Ματαιότης, ματαιοτήτων είπεν ο Εκκλησιαστής, ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης.

Mizar – Dumanje (Svjat Dreams 1990)
(Ποίημα του Konstadin Miladinov)



Από την πόλη που αναπαύεται ο Ζορμπάς, τα Σκόπια οι Mizar σε ένα κομμάτι από τον δεύτερο δίσκο τους. Ποίηση του Konstadin Miladinov  από τον 18ο αιώνα, φωνές από το λυκόφως του χρόνου, ήχοι από τα βάθη και τα ύψη του Αίμου, ο Πάνας αγκαλιάζει τον δεξιό ψάλτη, ο παπάς καίει λιβάνια η μπάμπο βοτάνια, η μελωδία σαν νερό που κυλάει, και τα χαλάσματα των γεφυρών στις όχθες στέκουν όρθια, χέρια που πασχίζουν για να ενωθούν ξανά. The Balkan is not Dead έχουμε ξαναπεί, και ένα τέτοιο τραγούδι θα μπορούσε να έχει στο μυαλό του ο αείμνηστος συμπολίτης τους όταν φώναζε στον μεγάλο Κρητικό τον Καζαντζάκη «Θαύμα αφεντικό, θαύμα! Δεν είναι θαύμα που υπάρχει μουσική?» Θαύμα είναι αφεντικό μου θαύμα! Θαύμα που υπάρχει μουσική και ποίηση θα πρόσθετα εγώ.


Bonus Track στην CD έκδοση

Rowland S. Howard – Undone (Teenage Snuff Film 1999)



License My roving hands and let them go
Above, before, between,
behind, below

(Από το ποίημα του John Donne, Elegy XX. To His Mistress Going to Bed)

Αφιερωμένο στην πολύτιμη  για όλα αυτά τα αφιερώματα γραμματειακή υποστήριξη…(Bandini σιωπή!)